اشنایی با ساز دهل
دُهُل نام یکی از سازهای کوبه ای موسیقی ایرانی است. دهل طبلی بزرگ و دورویه‌ای که هر دو طرف آن پوستی از گاو یا گاومیش دارد، است و یکی از بهترین نوازندگان ایرانی آقای سهیل سعادتی می‌باشد.
ویژگی های ساز دهل
شکلی از آن به همراه سرنا در مناطق روستایی نواخته می‌شود. نوازنده، دهل را با ریسمانی که از شانه‌ها می‌گذرد به خود آویخته و با دو مضراب مختلف می‌نوازد.
برخی گفته‌اند انتهای مضراب ، پارچه‌ای گلوله‌ای شکل دارد ولی ساز را از یک طرف با چوب کلفتی به نام چنگال و از یک طرف با چوب باریکتری به نام دیرک نوازند.
البته در نواحی جنوبی ایران مانند هرمزگان و اطراف آن ساز را با دو دست می‌نوازند.
نحوه اجرای ساز
برای نواختن,ساز جلوی سینه قرار می گیرد.کجک در مشت یک دست و ترکه در چهار انگشت دست دیگر نوازنده قرار میگیرد ونوازنده با ضربه های کجک و ارتعاش ترکه روی پوست ساز را به صدا در می آورد.
کجک مخصوص اجرای ضرب های قوی است و صدای بم دهل,حاصل نواختن کجک به میانه پوست است و ارتعاشات ترکه رو پوست صداهای تریل مانندی را تولید می کند.
دهل های کوچک را با دست و به طور نشسته می نوازند.
تاریخچه دهل
این ساز در خاورمیانه و به ویژه ایران دارای گونه‌های فراوان محلی است.
برای نمونه در جنوب ایران گونه‌های زیادی از این ساز وجود دارد مانند پیپه، جفه، پونکه و تویری دهل یا دول در بین سیستانی‌ها به گفته کارشناسان موسیقی فولکلور ومقامی بنیادفرهنگی نیمروز همواره با ساز یا سرنا نواخته می‌شود.
اجزای دهل
در دهل زابلی یک طرف از پوست گوسفند ویک طرف از پوست بز است وسرنا نیز از چوب گردو بیشتر استفاده می‌شود
البته سرنا و دهل که در شب نواخته می‌شود با آن که در روز استفاده می‌شود تفاوت‌هایی در نوع پوست وچوب است.
