تنبک یا تمبک

آشنایی با ساز تمبک (تنبک)

تنبک یکی از سازهای کوبه ای ایرانی محسوب میشود. از نظر سازشناسی، این ساز پوستی جزء طبل های جامی شکل محسوب می شود و یکی از جامع ترین سازهای کوبه ای پوستی موجود در جهان می باشد. 

پیشینه

پیشینه این ساز مربوط به پیش از اسلام است که با نام های پهلوی دمبلک شناخته میشد و بر اساس نظر دکتر معین صورت دگرگون شدهٔ همین نام دمبک می باشد.

در چند دههٔ اخیر، تنبک پیشرفت چشم گیری داشته و حتی بعنوان سازی تکنواز و مستقل نیز مطرح شده است.

ساختمان تنبک

بدنهٔ ساز را در گذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند. امروزه تنها از چوب در ساختن تنبک استفاده می‌شود. تمبک از بخش‌های زیر تشکیل شده‌است:

پوست – دهانه بزرگ – نفیر –  دهانه کوچک

انواع تنبک

تنبک چند تکه –  یک تکه –   فایبری –  تَرکه ای

راهنمای خرید تنبک

مرغوب بودن پوست کشیده شده رو دهانه ی ساز از اهمیت زیادی برخوردار است. معمولا این پوست از جنس پوست گوساله ، میش ، شتر ، بره می باشد. هر چه پوست کهنه تر باشد بهتر است.

باید دقت کرد که حتما از پوست طبیعی در دهانه ساز استفاده شده باشد و در اندازه ی مناسب کشیده شده باشد بدین صورت که نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد.

از دیگر موارد مهم در انتخاب یک تمبک مرغوب ، جنس چوب بکار رفته در آن است . تمبک از چوب های گردو ، توت ، زبان گنجشک ، افرا و برخی دیگر از درختان جنگلی ساخته می شود.

این چوب باید یکپارچه ، توپر ، فاقد گره و زدگی باشد.باید سعی شود از خرید تنبک های چند تکه و ساخته شده با چوب های به هم چسبیده خودداری شود. زیرا هنگام تعویض پوست دچار ترک و شکستگی می شوند.

نکته دیگر که در خرید این ساز باید مورد توجه قرار گیرد ، خوش استیل و یکپارچه بودن آن است ، معمولا تنبک های خوش استیل اندازه ی دهانه شان با طول نفیر برابر است

در نهایت وزن ساز زیاد نباشد ، سنگین بودن ساز باعث خستگی نوازنده می شود