اگر به تازگی قصد دارید موسیقی را شروع کنید، ممکن است انتخاب ساز برایتان سخت باشد. اگر هم قبلا موسیقی را شروع کرده‌اید و نوازنده هستید، شاید برای انتخاب ساز دوم سردرگم باشید. در هر حال برای نواختن هر سازی باید وقت و هزینه زیادی صرف کنید؛ بنابراین انتخاب ساز تصمیم‌گیری بسیار مهمی است.
در این مطلب یک راهنمای انتخاب ساز برایتان آماده کرده‌ایم تا بتوانید یک تصمیم اصولی و درست بگیرید. در ادامه مهم‌ترین عواملی که باید قبل از انتخاب ساز در نظر بگیرید را توضیح می‌دهیم.
１. علاقه؛ مهم‌ترین عامل انتخاب ساز
اولین و مهم‌ترین عاملی که باید برای انتخاب ساز در نظر بگیرید، علاقه شخصی‌تان است. علاقه همان‌چیزی است که باعث می‌شود ساعت‌ها به طور خستگی ناپذیری تمرین کنید و پیشرفت داشته باشید. اگر هر روز از خودتان می‌پرسید که به چه سازی علاقه دارم و جواب را پیدا نمی‌کنید، باید به سلیقه موسیقی‌تان دقت کنید. شما اکثر مواقع به چه سبک موسیقی گوش می‌دهید؟ اگر پاسخ‌تان موسیقی سنتی است، احتمالا تار، سنتور یا کمانچه سازهای مناسبی برای شما هستند.
２. آشنایی دقیق با سازها
برای شناختن انواع سازها، نباید به اینترنت و آهنگ‌ها اکتفا کنید. صدای سازها در یک آهنگ افکت زیادی دارند و با صدای خالصشان متفاوت هستند. برای این که بتوانید صدای واقعی سازها را بشنوید، بهتر است به یک فروشگاه موسیقی یا به یک آموزشگاه موسیقی بروید. سعی کنید سازها را لمس کنید و صدای واقعی‌شان را از نزدیک بشنوید؛ بعد برای انتخاب ساز تصمیم بگیرید. برای آشنایی واقعی با سازها می‌توانید در کنسرت‌ها هم شرکت کنید. در کنسرت‌های کلاسیک یا سنتی می‌توانید انواع سازها و نحوه نواختن‌شان را از نزدیک ببینید و صدای واقعی‌شان را هم بشنوید.
３. ویژگی‌های جسمی
برای نواختن بعضی از سازها، ویژگی‌های جسمی خاصی نیاز است. در اینجا چند مثال درباره این موضوع برایتان بیان می‌کنیم. برای نواختن ساز بزرگی مثل کنترباس باید مدت زمانی طولانی ایستاده باشید؛ بنابراین به قدرت جسمانی زیادی نیاز دارید. برای سازهای بادی باید مهارت نفس‌گیری و ریه‌های قوی داشته باشید. اگر سازتان بادی برنجی باشد نیز به دندان‌های قوی و لب‌های کوچک احتیاج دارید. انگشت‌های کشیده هم برای سازهای زهی یک امتیاز مهم محسوب می‌شوند. شاید شما بتوانید بدون این ویژگی‌های جسمی نیز هر کدام از این سازها را بنوازید؛ اما بی‌شک یپشرفت‌تان تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
４. انتخاب ساز بر اساس شخصیت
ویژگی‌های شخصیتی و خلق‌وخوی شما چگونه است؟ اگر آدم صبوری نیستید سازهایی مثل ویولن که یادگیری‌شان زمان‌بر است را انتخاب نکنید. اگر دوست دارید سازتان را به جمع‌های مختلف ببرید یا زیاد سفر می‌کنید، سراغ سازهای غیرقابل‌حمل مثل پیانو نروید.
اگر روحیه تیمی ندارید، نباید سازهایی که اکثر مواقع برای گروه‌نوازی استفاده می‌شوند را انتخاب کنید. اگر دوست دارید فقط خودتان در معرض توجه باشید و بدرخشید هم سازهای تک‌نوازی را انتخاب کنید. همه این موارد مثال‌هایی از تاثیر شخصیت بر انتخاب ساز هستند.
５. شرایط زندگی
شرایط زندگی تاثیر فراوانی بر انتخاب ساز دارد. قبل از هر چیز باید به فضا و محیط زندگی‌تان توجه کنید. آیا فضای کافی و مناسب برای نگهداری ساز مورد نظرتان را دارید؟ سازی مثل پیانو حداقل ۱۴۰×۸۰ سانتی‌متر فضا اشغال می‌کند؛ اما سازی مثل ویولن را می‌توانید در زیر تخت‌تان هم نگهداری کنید.
آیا شرایطتان برای تمرین مناسب است؟ بعضی از سازها مثل درام بسیار پر سر و صدا هستند و برای آپارتمان مناسب نیستند. بعد از فضای زندگی، باید زمان آزادتان را بررسی کنید. چند ساعت در روز می‌توانید برای تمرین ساز وقت بگذارید؟ بعضی از سازها مثل ویولن به تمرین زیادی نیاز دارند و اگر وقت کمی داشته باشید، تمرین برایتان سخت خواهد شد. سومین چیزی که باید در شرایط زندگی‌تان بررسی کنید، بودجه‌تان است. بعضی از سازها بسیار گران هستند و شاید نخواهید برای شروع موسیقی زیاد هزینه کنید. در مقابل می‌توانید به سراغ سازهای اقتصادی و کوچک بروید؛ مثلا به جای پیانو می‌توانید با کیبورد شروع کنید.
６. هدف شما
ساز را بر اساس هدف و آینده‌تان انتخاب کنید. آیا قصد تک‌نوازی دارید یا گروه نوازی؟ می‌خواهید رهبر ارکستر شوید؟ می‌خواهید تئوری موسیقی درس دهید؟ قصد دارید در کنار آواز خواندن یک ساز بنوازید؟ دوست دارید سریع‌تر به تدریس بپردازید؟ همه این‌ها عواملی هستند که می‌توانند روی انتخاب ساز تاثیرگذار باشند.
７. کلاس سلفژ
اگر با در نظر گرفتن تمام عواملی که ذکر کردیم همچنان موفق به انتخاب ساز نشدید، می‌توانید به کلاس سلفژ بروید. یادگیری تئوری موسیقی به شما کمک می‌کند دنیای موسیقی را بهتر بشناسید. پس از درک دنیای موسیقی نیز انتخاب ساز بسیار آگاهانه و راحت خواهد بود.
