اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار
میرزا عبدالله فراهانی:
(یکی از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار در دوران ناصرالدین شاه متولد ۱۲۲۲ است که در سال ۱۲۹۷ در سن ۷۵ سالگی چشم از جهان فروبست)
وی از مشاهیر تار و سه تار و از اساتید موسیقی است که در سال ۱۲۲۲ در شیراز به دنیا آمد. او که دومین فرزند آقا علی اکبر فراهانی، نوازنده ی چیره دست تار در دوران ناصرالدین شاه، و پدر احمد عبادی، از مشهورترین نوازندگان سه تار میباشد، او ردیف موسیقی ایرانی را به نظم درآورد.
ارسلان درگاهی:
ارسلان درگاهی از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار متولد سال ۱۲۸۱و شهر تهران میباشد. وی که از کودکی به هنر علاقمند بود برای تحصیل به مدرسه ی کمال الملک رفت . در ۱۵ سالگی نزد درویش خان نوازندگی تار و سه تار را شروع و توانست نشان تبرزین طلایی را از استاد درویش خان دریافت کند.
ارسلان درگاهی با نواختن تار و سه تار همراه با آواز قمرالملوک و ضبط صفحه به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد. البته او هرگز بصورت حرفه ای شغل نوازندگی را انتخاب نکرد و به عنوان کارمند مشغول به خدمت بود و به همین دلیل در نوازندگی از نام مستعار امیر ارسلان استفاده میکرد.
بعدتر نیز چون به سه تار علاقه ی بیشتری داشت، نوازندگی تار را کنار گذاشت. از میزان هنر و تبحر او در نوازندگی به نقل قول روح اله خالقی اشاره میکنیم که او را باادب، لطیفه گو، با ذوق و دوست داشتنی میداند.
جلال ذوالفنون:
جلال ذوالفنون در سال ۱۳۱۶ در آباده متولد شد.
در کودکی به همراه خانوادهاش به تهران آمد و فراگیری موسیقی را در ده سالگی در خانواده ای اهل موسیقی آغاز کرد.
برای ادامهٔ تحصیل به هنرستان موسیقی ملی رفت و در آنجا با سازهای دیگر چون تار و ویولن آشنا شد. ویولن را نزد برادرش محمود ذوالفنون آموخت.
در هنرستان از رهنمودهای موسی معروفی در زمینه تکنیک سهتار برخوردار شد. همزمان با تأسیس رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبا، به آنجا راه یافت.
آشنایی با شخصیتهای موسیقی ملی ایران از جمله نورعلی برومند و داریوش صفوت، شناخت تازهای از موسیقی اصیل ایران و امکانات وسیع سهتار برای وی به ارمغان آورد و از سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را روی سهتار متمرکز کرد.
جلال ذوالفنون آثار نوشتاری و صوتی فراوانی در زمینهٔ موسیقی ایرانی از خود به جای گذاشته که از بین آنها میتوان آلبومهای گل صدبرگ و آتشی در نیستان با صدای شهرام ناظری را نام برد.
همچنین از دیگر آثار او میتوان به مستانه، سرمستان و شب عاشقان با صدای علیرضا افتخاری و آلبوم شیدایی با صدای صدیق تعریف اشاره کرد.
ذوالفنون سالیان متمادی در زمینه تحقیق و تتبع گام برداشت و کوشید جوانان را با این قلمرو آشنا کند. مهمترین کار وی پس از تحقیق، تدریس بود.
وی نخستین کسی بودهاست که کتاب آموزشی خاص برای سه تار نوشتهاست.
علی اکبرخان شهنازی:
(نوازنده تار و از شاگردان میرزا حسینقلی و میرزا عبدلله)
استاد علی اکبرخان شهنازی از اساتید و پیشکسوتان سه تار است و در تدریس موسیقی سنتی ایرانی نیز شناخته شده است. پدر و عموی وی به نام های میرزا حسینقلی و میرزا عبدالله اولین اساتید وی بوده اند.
وی برای ادامه ی آموزش خود نزد درویش خان رفت. او را میتوان تک نواز و همنواز تار و همچنین آموزگار تار و ردیف های سازی به شمار آورد.
او صفحات گرامافون مختلفی از جمله تک نوازی های خود، یا همنوازی با خوانندگانی چون دماوندی و اقبال السلطان را در کارنامه ی خود دارد. بهترین آثار شهنازی را میتوان پیش درآمد ابوعطا، تصنیف ابوعطا، رنگ سه گاه و تصنیف چهارگاه دانست.استاد شهنازی صفحات گرامافون مختلفی از جمله تک نوازی های خود، یا همنوازی با خوانندگانی چون دماوندی و اقبال السلطان را در کارنامه ی خود دارد. بهترین آثار شهنازی را میتوان پیش درآمد ابوعطا، تصنیف ابوعطا، رنگ سه گاه و تصنیف چهارگاه دانست.
حسن کسایی :
(از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار و از شاگردان استادصبا)
استاد حسن کسائی متولد مهرماه ۱۳۰۷ میباشد و از کودکی به موسیقی علاقمند بوده است. او در ۱۲ سالگی نوازندگی نی را آغاز و در ۱۳ سالگی به کلاس های استاد نوایی رفته است.
کسائی سپس برای یادگیری نواختن ردیف ها، شاگردی استاد صبا را تجربه کرد و با هنرمندان بزرگی از جمله خالقی، مشیر همایون و حسین محجوبی همکاری کرد. کسائی سال های زیادی به عنوان صاحب مکتب در زمینه ی نی، سه تار و آواز در اصفهان مشغول به فعالیت های موسیقایی بوده است.
هرچند او را بیشتر استاد بداهه نوازی میدانند اما مقدار زیادی از ضربی ها و آوازی های نوازندگان نی، از نوازندگی های او بهره گرفته اند. او در نواختن نی ایرانی بی رقیب بود و در زمان های فراغتش نیز به نواختن سه تار میپرداخت.
محمد رضا لطفی:
محمدرضا لطفی در ۲۳ سالگی و پس از آموختن موسیقی ایرانی به منظور آشنایی با موسیقی کلاسیک و نوازندگی ویولن به آمریکا مهاجرت می کند.
استاد لطفی یکی از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار شناخته شده در موسیقی ایرانی است و او متولد در ماه ۱۳۲۵ در شهر گرگان است.پدر او علاوه بر شغل معلمی، نوازنده ی تار و خواننده نیز بوده است. برادر لطفی نیز تار مینواخته است. خود لطفی میگوید بیشتر تحت تاثیر برادرش به نوازندگی تار علاقمند شده است تا پدرش .
او در طول تمام زندگی حرفه ای خود، مشغول تلاش برای حفظ موسیقی سنتی ایرانی و آموزش آن به علاقمندان و شاگردانش بوده است. او نوازنده ای بسیار چیره دست و با تکنیک بود و همواره شور و اشتیاقی خاص نسبت به موسیقی سنتی و نوازندگی تار داشت.
وی هم زمان با تار، به نوازندگی ویولن کلاسیک نیز مشغول بود و به گفتهٔ خودش، زمانی در ۲۳ سالگی پس از اینکه تمامی آموزشهای ردیف، رِنگها، ضربیها و… را پشتِ سر گذاشته بود، موسیقی ایرانی را رها کرد تا به سراغ موسیقی کلاسیک غرب برود و در آمریکا ادامهٔ تحصیل بدهد.
ایشان دوران سربازی خود را با سپاهِ دانش به سنندج رفته بود و در همین زمان با خانوادهٔ کامکار آشنا شد. بهواسطهٔ همین آشنایی وی با قشنگ کامکار از اعضای گروه کامکار معروف آشنا شد و در نهایت ازدواج کرد البته لطفی و قشنگ کامکار در نهایت از یکدیگر جدا شدند.
قشنگ کامکار اولین خانمی هست که پس از انقلاب به منظور اجرای موسیقی به روی صحنه رفت و بعدها به همراه سیما بینا کنسرت هایی ویژه بانوان در خارج از کشور برگزار کرد که امید لطفی حاصلِ این ازدواج است.
حسین علیزاده:
(متولد ۱۳۳۰ در تهران، از شاگردان هوشنگ ظریف و اکبر شهنازی، هم بنیان گذار گروه عارف با پرویز مشکاتیان)
استاد حسین علیزاده متولد ۱۳۳۰ در شهر تهران میباشد و در هنرستان موسیقی ملی زیر نظر اساتید برجسته ای چون هوشنگ ظریف، اکبر شهنازی و حبیب الله ظاهری نوازندگی تار را آموخت.
بعد از گرفتن دیپلم در دانشگاه تهران و دانشکده ی هنرهای زیبا مشغول به تحصیل در گروه موسیقی شد و در کلاس استادانی چون اکبر شهنازی، نورعلی برومند، یوسف فروتن، عبدالله دوامی، هوشنگ ظریف و … آموزش دید.
در همان دوران تحصیل با ارکستر ایرانی در تالار رودکی همکاری کرد. از سال ۱۳۵۵ همراه با پرویز مشکاتیان گروه عارف را ایجاد کرد و کنسرت های بسیاری را در داخل و خارج از ایران برگزار کردند
وی فعالیت های آموزشی بسیاری درطول زندگی حرفه ای خود انجام داده است از جمله: فعالیت و تدریس در کانون پرورش فکری، فعالیت در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، فعالیت در کانون چاووش، تدریس در هنرستان موسیقی، عضویت هیات علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و ریاست هنرستان موسیقی پسران.
کیوان ساکت:
(متولد مشهد، از شاگردان حمید متبسم،محمدرضا لطفی و حسین علیزاده و از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار)
او در سال ۱۳۴۰ در شهر مشهد به دنیا آمده است. از سنین پایین یادگیری موسیقی و نقاشی را شروع کرد و نزد استادانی چون صادق لپد در زمینه ی نقاشی و دایی خود منوچهر زمانیان در زمینه ی موسیقی تحصیل کرد.
پس از مدتی منوچهر زمانیان از مشهد نقل مکان کرد و بعد از او حمید متبسم استاد آن کلاس شد. بعد از اینکه متبسم در مشهد ماندگار شد بین او و کیوان ساکت دوستی شکل گرفت و کیوان ساکن یادگیری تار را نزد او ادامه داد.
پس از مهاجرت متبسم از ایران ساکت خودش مشغول تمرین ساز بود و گه گاهی نیز از محضر اساتیدی چون محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و هوشنگ ظریف استفاده میبرد.
سپس در سال ۶۹ استاد پرویز مشکاتیان از وی برای به عهده گرفتن مسئولیت گروه عارف دعوت کرد . درطول این همکاری آثار مختلفی از جمله چندین آلبوم با صدای ایرج بسطامی و علیرضا افتخاری و چندین کنسرت در داخل و خارج ایران اجرا شدند.
وی در ۵۷ نیز گروه وزیری را ایجاد کرد که کنسرت های زیادی برگزار کرده اند.
داوود آزاد:
(نوازنده تار، سه تار، عود، رباب، تنبور، دف و کمانچه و اولین معرف موسیقی ایرانی در دانشگاه آکسفورد لندن)
آزاد متولد ۱۳۴۲ در شهر ارومیه است و خواننده، نوازنده و اهنگساز ایرانی است که مسلط به سازهای زیادی از جمله: تار، سه تار، عود، رباب، تنبور، دف و کمانچه است.
وی از بیست سالگی موسیقی را شروع کرده و بدون استاد، و با تمرین روی آثار هنرمندانی مثل غلامحسین بیگچه خانی و سعید هرمزی موسیقی را فرا گرفته است.
او به سبک موسیقی تلفیقی علاقمند است و در این زمینه بسیار کار کرده است.آزاد کنسرت های بسیاری در کشورهای مختلف بجز ایران از جمله، آمریکا، اروپا و هند برگزار کرده است. داوود آزاد اولین سخنرانی درمورد موسیقی ایرانی را در دانشگاه آکسفورد انجام داده است .همچنین در دانشگاه های مختلفی از جمله، کمبریج، آکسفورد، لندن و مونیخ کنسرت برگزار کرده است.
بهداد بابایی:
(از اساتید و پیشکسوتان تار و سه تار از شاگردان پرویز مشکاتیان)
او متولد ۱۳۵۲ در شهر نیشابور است و از هفت سالگی یادگیری تار را کنار دایی اش پرویز مشکاتیان شروع کرده است.
علاوه بر استاد مشکاتیان اساتیدی چون محمد فیروزیو زیدالله طلوعی نیز به او کمک کرده اند.
بعد از آن مدتی شاگردی داریوش پیرنیاکان را کرده و ردیف آقا حسینقلی را نزد او یاد گرفته است.
تئوری موسیقی را نیز محمدرضا درویشی به او یاد داده و سپس به مدت دوسال در کلاس های جواب آواز محمدرضا شجریان شرکت کرده است.
گروه عارف
بابایی از سال ۷۳ به عنوان تک نواز به گروه عارف پیوست و با خوانندگان بنامی چون محمدرضا شجریان و ایرج بسطامی و شهرام ناظری همکاری کرد.
در کنسرت های مختلف گروه های عارف و شهنازی در داخل و خارج از ایران نیز شرکت کرد.
وی همچنین در دانشگاه هنر نیز سابقه ی تدریس دارد و مدیریت کانون موسیقی عارف به عهده ی او بوده است.